Elazığ’da SÖZCÜ gazetesi muhabiri Evren Demirdaş’a geçtiğimiz günlerde Elazığ belediyesi meclis toplantısı çıkışında gerçekleştirilen saldırıda, saldırganların arasında 18 yaş altı çocukların da yer aldığı ortaya çıktı. Saldırı yalnızca gazetecilere yönelik şiddeti değil, aynı zamanda Türkiye’de çocukların nasıl suça sürüklendiğini ve adalet sisteminin bu çocuklara nasıl davrandığını da bir kez daha gündeme taşıdı. Adli vakalarda çocukların “kullanılması”, kimi zaman “cezasızlık” algısıyla kimi zaman da sistemin açıklarından faydalanarak yaşanıyor. Elazığ’da yaşanan bu olay, çocukların nasıl araçsallaştırıldığını ve fail değil, mağdur olduklarını gösteren çarpıcı bir örnek.
HER 3 DOSYADAN BİRİ “SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUK”
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı verilerine göre, güvenlik birimlerine getirilen çocuk sayısı 612 bini aştı. Bu çocukların yaklaşık yüzde 33’ü suça sürüklenme nedeniyle işlem gördü. 2023 yılında suça sürüklenen çocuk sayısı 178 bin 834 olarak kayıtlara geçti. Bu sayı, 2010’daki 83 bin düzeyine kıyasla neredeyse iki kat artmış durumda.
Çocukların en çok karıştığı suçlar ise şu şekilde sıralanıyor:
Yaralama: 71bin 244 çocuk
Hırsızlık: 37 bin 233 çocuk
Uyuşturucu kullanımı ve ticareti: 8 bin 752 çocuk
YOKSULLUK, ADALETSİZLİK VE DENETİMSİZLİK
Uzmanlar, çocukların suça sürüklenmesinin ardında yatan nedenlerin başında yoksulluk, eğitimden kopuş, aile içi şiddet, barınma sorunları ve sosyal dışlanma olduğunu belirtiyor. Ekonomik krizle birlikte artan yoksulluk, özellikle yoksul mahallelerde yaşayan çocukları suç örgütlerinin ya da siyasi yapılarla ilişkili grupların eline itiyor.
ÇOCUK CEZAEVLERİ DOLU, ADİL YARGI YOK
Türkiye’deki çocuk cezaevlerinde binlerce çocuk tutuklu ya da hükümlü olarak kalıyor. Ancak bu çocukların çoğu suça sürüklenmiş, eğitim ve sosyal destekten yoksun, travma yaşamış bireyler. Rehabilitasyon olanaklarının yetersizliği, çocukları suç döngüsünden çıkarmıyor, aksine daha fazla içeri çekiyor. Evren Demirdaş’a yönelik saldırıda çocukların yer alması, sadece bireysel bir durum değil. Son yıllarda başta siyasi gruplar ve yerel yapılar olmak üzere birçok organizasyonun, ceza indirimi ya da muafiyet nedeniyle çocukları “fail” olarak kullandığına ilişkin çok sayıda iddia ortaya atıldı.
